Ardipithecus ramidus, 4.4 milyon yıl önce (Erken Pliyosen) Etiyopya'nın Afar Bölgesi'nde yaşamış bir australopitesin türüdür. A. ramidus, modern hominidlerin aksine, hem iki ayak üzerinde yürüme (iki ayaklılık) hem de ağaçlarda yaşam (ağaçlık) için uyarlamalara sahiptir. Bununla birlikte, insanlar kadar iki ayaklılıkta veya insan olmayan büyük insansı maymunlar kadar ağaçlarda yaşamaya uygun bir anatomiye sahip değildi. Miyosen insansıları ile birlikte keşfi, günümüz şempanze, orangutan ve gorilleri gibi görünen şempanze-insan son ortak atası hakkındaki akademik anlayışı çağdaş bir anatomik kökene sahip olmayan bir canlı haline getirdi.
Yüz anatomisi, A. ramidus erkeklerinin modern şempanzelerinkinden daha az saldırgan olduğunu gösteriyor ki bu da primatlarda artan ebeveyn bakımı ve tek eşlilik ile ilişkilidir. Ayrıca, muhtemelen bir insan bebeği ile aynı seviyede seslendirme yapabilen, bazı proto-dili kullanımının en eski insan ataları arasında olduğu öne sürülmüştür. A. ramidus'un savanlar arasındaki ormanlık ve çalılık arazilerde yaşadığı ve genelleştirilmiş bir omnivor olduğu görülüyor.
İlk kalıntıları 1994 yılında Amerikalı antropolog Tim D. White, Japon paleoantropolog Gen Suwa ve Etiyopyalı paleontolog Berhane Asfaw tarafından tanımlandı. Holotip örneği, ARA-VP-6/1, ilişkili bir 10 diş setinden oluşuyordu; ve ayrıca kafatası ve kol parçalarını koruyan 16 başka paratip tespit edildi. Bunlar 1992'den 1993'e kadar Etiyopya, Aramis'teki Afar bölgesinin 4,4 milyon yıllık (myö) tortularında ortaya çıkarıldı ve onları o zamanlar Australopithecus afarensis'i geride bırakarak en eski hominin kalıntıları haline getirdi. Başlangıçta onu Australopithecus ramidus olarak sınıflandırdılar, tür adı Afar dili ramid ("kök")den türemiştir.1 1995'te ayrı bir cins olan Ardipithecus{{'}}a ayrılmasını öneren bir düzeltme yaptılar; adı Afar ardi "zemin" veya "düzlük" den kaynaklanmaktadır.2 4.4 milyon yaşındaki dişi ARA-VP 6/500 ("Ardi") en eksiksiz örnektir.3
Afar, Gona Western Margin, Afar'daki As Duma'da en az dokuz A. ramidus bireyine ait fosiller 1993'ten 2003'e kadar gün yüzüne çıkarıldı. Fosiller 4.32 ila 4.51 milyon yıl öncesine tarihleniyordu.4
2001 yılında, Orta Awash'tan gelen 6,5-5,5 milyon yıllık fosiller, Etiyopyalı paleoantropolog Yohannes Haile-Selassie tarafından A. ramidus{{'}}un bir alt türü olarak sınıflandırıldı.5 2004'te Haile-Selassie, Suwa ve White onu kendi türü olan A. kadabba'ya ayırdı.6 A. kadabba{{'}}nın A. ramidus{{'}}un doğrudan atası olduğu düşünülür ve bu da Ardipithecus{{'}}u bir kronotür yapar.7
Geçim kaynağının öncelikle ağaçlara tırmanmaktan kaynaklandığını varsayarsak, A. ramidus 35-60 kilogram'ı aşmamış olabilir. Daha büyük bir dişi örneği olan "Ardi"nin 117–124 cm (3 ft 10 inç-4 ft 1 inç) boyunda olduğu ve büyük gövdeli dişi insansı maymunlarla yapılan karşılaştırmalara göre 51 kg (112 libre) ağırlığında olduğu tahmin ediliyordu.8 Daha sonra yaşamış Australopithecus türlerinin aksine –ama şempanzeler ve insanlar gibi– erkekler ve dişiler aşağı yukarı aynı boydaydı.9
A. ramidus'un 300-350 cc (18-21 cu in) boyutlarında küçük bir beyni vardı. Bu, modern bir bonobo veya şempanze beyninden biraz daha küçüktür, ancak Australopithecus'un beyninden çok daha küçüktür –yaklaşık 400-550 cc– ve modern insan beyninin kabaca %20'si kadardır. Şempanzeler gibi, A. ramidus'un yüzü de modern insanlardan çok daha belirgindi (prognatik).10 A. ramidus erkeklerinde üst köpek dişinin boyutu, erkeklerin dişilerden önemli ölçüde daha büyük ve daha keskin üst köpek dişlerine sahip olduğu şempanzelerde gözlenen cinsel dimorfizmin aksine, dişilerinkinden belirgin bir şekilde farklı değildi (sadece %12 daha büyüktü).1112
A. ramidus erkeklerinde azalan köpek dişi boyutu ve azalan kafatası sağlamlığı (erkek ve dişilerde yaklaşık olarak aynı boyda) tipik olarak azalan erkek-erkek çatışması, artan ebeveyn yatırımı ve tek eşlilik ile ilişkilidir.1314 Bu nedenle A. ramidus{{'}}un bonobo ve atelin maymunlarına benzer bir toplumda yaşadığı varsayılmaktadır.15 (giderek daha uysal hale gelen bu da daha zarif bir yapıya olanak tanır). Benzer bir sürecin daha saldırgan şempanzelerden elde edilen nispeten uysal bonobolarda meydana geldiği düşünüldüğünden, A. ramidus toplumu, atalarına kıyasla anne bakımı ve dişi eş seçiminde bir artış görmüş olabilir.16 Alternatif olarak, artan erkek boyutunun bazal yerine geliştirilmiş bir özellik olması (daha önce değil daha sonra evrimleşmiştir) ve modern büyük maymunlarda kadınlardan ziyade erkeklerde farklı ve fiziksel olarak daha fazla çaba sarf eden bir yaşam tarzına yanıt olarak özel bir uyarlama olması mümkündür.17 Amerikalı primatolog Craig Stanford, A. ramidus{{'}}un hem ağaçlarda hem de yerde sık sık yaşayan, çok eşli bir topluma sahip, işbirliği içinde avlanan ve teknolojik olarak en gelişmiş insan olmayan şempanzelere benzer şekilde davrandığını öne sürdü.18 Ancak Clark ve Henneberg, Ardipithecus{{'}}un insanlara çok benzediği için şempanzelerle karşılaştırılamayacağı sonucuna vardı.19 Fransız paleoprimatolog Jean-Renaud Boisserie'ye göre, Ardipithecus{{'}}un elleri, herhangi bir aletle ilişkilendirilmemiş olsa da, temel aletleri kullanmak için yeterince hünerli olurdu.20
Orijinal kaynak: ardipithecus ramidus. Creative Commons Atıf-BenzerPaylaşım Lisansı ile paylaşılmıştır.
<cite class="citation journal cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFSuwaKonoSimpsonAsfaw2009">Suwa, G.; Kono, R. T.; Simpson, S. W.; Asfaw, B.; Lovejoy, C. O.; White, T. D.; et al. (2009). "Paleobiological implications of the Ardipithecus ramidus dentition" <span class="cs1-format">(PDF)</span>. Science. 326 (5949): 69, 94–99. Bibcode:[https://ui.adsabs.harvard.edu/abs/2009Sci...326...94S 2009Sci...326...94S]. doi:10.1126/science.1175824. PMID [//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/19810195 19810195]. S2CID 3744438.</cite> ↩
<cite class="citation journal cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFClarkHenneberg2015">Clark, Gary; Henneberg, Maciej (2015). "The life history of Ardipithecus ramidus: A heterochronic model of sexual and social maturation". Anthropological Review. 78 (2): 109–132. doi:<span class="cs1-lock-free" title="Freely accessible">10.1515/anre-2015-0009</span>.</cite> ↩
Ne Demek sitesindeki bilgiler kullanıcılar vasıtasıyla veya otomatik oluşturulmuştur. Buradaki bilgilerin doğru olduğu garanti edilmez. Düzeltilmesi gereken bilgi olduğunu düşünüyorsanız bizimle iletişime geçiniz. Her türlü görüş, destek ve önerileriniz için iletisim@nedemek.page